Overclock یا OC به چه معناست؟

دسته : سخت افزار

نویسنده : علی منصورآبادی

تاریخ : 1401/5/3

تعداد لایک : 1

سطح : مبتدی

پست های مرتبط

https://teamaa.ir/Assets/Images/Blog/TEAMAA-(uYnjPmcJ)_cpu-vs-gpu-poster.jpg

1401/6/19

Overclock یا OC به چه معناست؟

سلام، وقتتون بخیر. علی هستم برنامه نویس تیما. امروز می خواهیم با هم، با Overclock یا OC و مفهوم اون آشنا بشیم. اورکلاک کردن یک قطعه در سیستم که معمولاً CPU و یا گاهی اوقات کارت گرافیک است، باعث می شود رایانه عملکرد سریع تری را نسبت به آنچه که برای آن در نظر گرفته شده است، داشته باشد. این امر به شما این امکان را می دهد که عملکرد رایانه خود را بدون صرف هزینه ای برای ارتقا، بهبود ببخشید. لازم به ذکر است که هر رایانه ای را نمی توان اورکلاک کرد و همچنین خطراتی هم در اورکلاک کردن وجود دارد.

پردازنده ‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی کار می‌کنند که اصطلاحا "سرعت ساعت" یا "Clock Speed" نامیده می‌شود. Clock Speed بالاتر به این معنی است که یک CPU می تواند عملیات بیشتری را در ثانیه انجام دهد و در نتیجه سیستم سرعت بیشتری را ارائه می دهد. لازم به ذکر است که پردازنده ها با سرعت های مختلف، همگی در یک خط مونتاژ ساخته می شوند. پس از ساخت پردازنده‌ها، شرکت‌ها آن‌ها را برای مشکلات و عیب های احتمالی آزمایش می‌کنند، تراشه‌های معیوب‌تر را بیرون می‌آورند و به صورت دستی، سرعت آن تراشه‌ها را پایین می‌آورند تا در رایانه ها، کندتر کار کنند که به این امر "Throttle Down" گفته می شود.

طبق صحبتی که کردیم، پس حتی تراشه‌های آهسته ‌تر نیز می‌توانند با سرعت‌های بالاتری کار کنند و اینجاست که اورکلاک (Over Clock) مطرح می شود. اورکلاک به شما این امکان را می دهد که Throttling را کنار بگذارید تا تراشه کندتر، سرعت بیشتری را ارائه دهد. برای انجام این کار، باید «ضریب» یا همان «Multiplier» پردازنده را افزایش دهید، که در منوی UEFI یا BIOS رایانه شما قرار دارد. اورکلاک کردن (OC) در بین گیمرها و افرادی که نیاز به اجرای برنامه هایی دارد که قدرت CPU زیادی مصرف می کنند، بسیار محبوب است. برنامه های گرافیکی، برنامه های مدل سازی سه بعدی و موتور های ساخت بازی از این گونه برنامه ها هستند. اگر Over Clock درست انجام شود، می تواند عملکرد رایانه شما را بدون هزینه اضافی افزایش دهد، اما این را در نظر بگیرید که CPU در حالت اورکلاک، به خنک کننده پیشرفته هم نیاز دارد.

همچنین خرید یک کارت گرافیک ارزان‌تر و قابل اورکلاک، می‌تواند باعث صرفه‌جویی در هزینه شود و در عین حال عملکرد فوق العاده ای را هم تضمین کند. با این حال در سال های اخیر اورکلاک مانند گذشته آنقدر مفید نیست، به خاطر این که CPU های جدید به طوری سریع هستند که اورکلاک نمی تواند تأثیر زیادی روی آنها داشته باشد. به طور کلی، اورکلاک کردن و بهبود عملکرد پردازنده در صورتی که بقیه قطعات به اندازه کافی سریع نباشد، بی فایده است. به این شرایط که بقیه اجزاء نمی توانند خودشان را به سرعت پردازنده برسانند، «گلوگاه» یا «Bottlenecking» گفته می شود. به عنوان مثال، اگر یک هارد دیسک (HDD) کند دارید، اورکلاک کردن CPU نمی‌تواند سرعت آن را افزایش دهد. به همین ترتیب، به برنامه هایی که از کارت گرافیک شما بیشتر از CPU استفاده می کنند، کمکی نخواهد شد.

همانطور که گفتیم اورکلاک با یک سری مشکلات هم همراه است. شرکت‌ ها سازنده پردازنده برای سرگرمی سرعت CPU پایین نمی‌آورند و آنها این کار را به این دلیل انجام می‌دهند که تراشه دارای نقص است و اجرای سریع آن، می‌تواند باعث اختلال در رایانه شما شود. اورکلاک بیش از حد می تواند منجر به بی ثباتی و از کار افتادن برنامه ها و همچنین حتی صفحه آبی مرگ شود. در برخی موارد، اورکلاک حتی می تواند به پردازنده یا کارت گرافیک شما آسیب وارد کند. اگر می‌خواهید رایانه خود را اورکلاک کنید، باید ابتدا بررسی کنید که پردازنده شما از اورکلاک پشتیبانی کند. شرکت اینتل (Intel)، "K" یا "X" را به مدل CPUهای خود اضافه می کند که نشان دهنده این است که اورکلاک برای این دسته CPU ها ممکن است. به عنوان مثال می توان Core i9-10900K را اورکلاک کرد ولی Core i9-10900F را نمی توان اورکلاک کرد. اما اگر از CPU های شرکت AMD استفاده می کنید، تشخیص این امر برایتان ساده تر است چون همه CPU های Ryzen را می توان اورکلاک کرد.

اگر قصد دارید از CPU خود با Clock Speed بالاتری استفاده کنید، CPU شما به خنک کننده پیشرفته تری نیاز دارد پس همانطور که گفتیم باید مطمئن شوید که رایانه شما دارای تجهیزات خنک کننده مناسب است. CPU شما باید هیت سینک (Heat Sink) و فن های خنک کننده قوی و بزرگی داشته باشد. حتی ممکن است بخواهید از یک سیستم خنک کننده مایع برای مقابله با گرمای اضافی تولید شده توسط CPU استفاده کنید. برای اورکلاک کردن CPU، باید وارد منوی Startup در UEFI یا BIOS کامپیوتر شوید. بهترین کار این است که ضریب یا Multiplier را به مقدار کمی افزایش دهید، کامپیوتر را Restart کنید و آن را تست کنید و دوباره در صورت لزوم افزایش دهید. هر بار که Clock Speed را افزایش می دهید، چند ساعتی را صرف تست کامپیوتر کنید. می توانید از برنامه هایی مانند Prime95 هم برای تست خود استفاده کنید تا مطمئن شوید که مشکلی در سیستم شما وجود نداشته باشد. اگر رایانه شما با مشکل رو به رو شد، یا صفحه آبی مرگ را دریافت کردید و یا حتی برنامه‌هایتان باز نشدند، به منوی UEFI یا BIOS برگردید و Clock Speed را کاهش دهید. شما همچنین می‌توانید GPU خود را اورکلاک کنید اما نه از طریق منوی UEFI یا BIOS. برای این کار باید از ابزار های اورکلاک استفاده کنید که یکی از رایج ترین آنها، MSI Afterburner است.